Hội thảo quốc tế chuyên đề “Nghiên cứu và đào tạo Việt Nam học: Tiếp cận liên ngành và chuyên ngành”

Hội thảo có sự tham dự của đông đảo đại biểu là các nhà khoa học, lãnh đạo và nguyên lãnh đạo các cơ quan Trung ương, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, cùng nhiều trường đại học, viện nghiên cứu lớn trong nước. Đặc biệt, hội thảo đã thu hút sự tham gia trực tiếp và trực tuyến của đông đảo học giả quốc tế đến từ Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Úc, Pháp, Đức, Hoa Kỳ, Bỉ, Nga và nhiều quốc gia khác.

Phát biểu khai mạc và đề dẫn, định hướng thảo luận
 

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Phạm Đức Anh – Viện trưởng Viện VNH&KHPT – đã trình bày báo cáo đề dẫn, khẳng định tầm quan trọng ngày càng lớn của Việt Nam học trong bối cảnh hiện nay. Theo Viện trưởng, Việt Nam không chỉ khẳng định vị thế địa – chính trị và kinh tế đang vươn lên mạnh mẽ, mà còn là quốc gia giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, từ lâu đã trở thành điểm thu hút đặc biệt đối với giới học giả trong và ngoài nước. Chính vì vậy, cộng đồng Việt Nam học được ví như nhịp cầu trí tuệ và văn hóa, gắn kết Việt Nam với thế giới.
Đối với hội thảo chuyên đề lần này, với chủ đề “Nghiên cứu và đào tạo Việt Nam học tiếp cận chuyên ngành và liên ngành”, Viện trưởng nhấn mạnh mục tiêu xây dựng một diễn đàn học thuật rộng rãi để cập nhật, chia sẻ những thành tựu mới nhất, đồng thời thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, gắn kết hoạt động đào tạo với nhu cầu phát triển đất nước. Ban Tổ chức đã tiếp nhận 258 tham luận của 319 học giả trong và ngoài nước, trong đó có 45 tham luận của 52 học giả quốc tế đến từ 13 quốc gia. Từ đó, 27 báo cáo tiêu biểu đã được lựa chọn để trình bày trực tiếp tại hội thảo.
Thay mặt Ban Tổ chức, TS. Phạm Đức Anh gửi lời cảm ơn tới các cơ quan, tổ chức và học giả đã nhiệt tình tham gia, đồng thời bày tỏ kỳ vọng hội thảo sẽ đóng góp thiết thực cho sự thành công chung của ICVNS 2025.

Ý kiến chỉ đạo của ĐHQGHN
 

Tiếp nối chương trình, PGS.TS Phạm Bảo Sơn – Phó Giám đốc ĐHQGHN, Phó Trưởng ban Tổ chức Hội thảo Quốc tế Việt Nam học lần thứ VII – đã phát biểu chỉ đạo. Ông nhấn mạnh rằng Việt Nam học, với tư cách là một khoa học liên ngành, đã có bước phát triển mạnh mẽ trong gần nửa thế kỷ qua, gắn liền với tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế của đất nước. Hiện nay, mạng lưới nghiên cứu và giảng dạy Việt Nam học đã được mở rộng trên phạm vi toàn cầu, góp phần khẳng định và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.
Đánh giá về công tác tổ chức, PGS.TS Phạm Bảo Sơn ghi nhận sự chuẩn bị chu đáo, khoa học của Viện VNH&KHPT đối với hội thảo chuyên đề lần này, coi đây là bước khởi động quan trọng, tạo nền tảng học thuật vững chắc cho Hội thảo toàn thể sẽ diễn ra vào tháng 10 tới. Ông khẳng định hội thảo có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, đồng thời bày tỏ kỳ vọng sự kiện sẽ phát huy vai trò tư vấn chính sách, đề xuất giải pháp cho phát triển bền vững, cũng như mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế về nghiên cứu, đào tạo Việt Nam học.
Thay mặt Ban Tổ chức, PGS.TS Phạm Bảo Sơn bày tỏ vui mừng được chào đón và gửi lời cảm ơn tới các nhà khoa học, các chuyên gia trong và ngoài nước đã tham dự, coi đây là minh chứng cho sức hút và tầm quan trọng ngày càng gia tăng của Việt Nam học trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Các báo cáo toàn thể
Phiên toàn thể ghi nhận ba báo cáo quan trọng:
 

GS.TS Momoki Shiro (ĐH Việt – Nhật, ĐH Osaka, Nhật Bản): nghiên cứu về nhận thức lịch sử Nhật Bản của sinh viên Việt Nam, nhấn mạnh tính liên kết rộng rãi, tính liên ngành sâu sắc trong đào tạo và nghiên cứu Việt Nam học.
 

GS.TS Thomas Engelbert (ĐH Hamburg, Đức): phân tích thách thức và triển vọng nghiên cứu Việt Nam học tại châu Âu.
 

GS.TS Lê Quân (Bộ GD&ĐT) và GS.TS Phạm Hồng Tung (Viện VNH&KHPT): tập trung vào phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên mới.
Ba báo cáo đã mang đến góc nhìn đa chiều: từ nhận thức lịch sử, đến bối cảnh nghiên cứu quốc tế, và gắn kết với thực tiễn phát triển đất nước.

Các phiên tiểu ban và thảo luận chuyên sâu

Sau phiên toàn thể, hội thảo được chia thành ba tiểu ban chuyên đề: (1) Việt Nam học – Tiếp cận chuyên ngành, (2) Việt Nam học – Tiếp cận liên ngành, và (3) Đào tạo tiếng Việt và Việt Nam học. Các phiên họp được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút đông đảo học giả trong và ngoài nước tham gia.
Tiểu ban 1: Nghiên cứu Việt Nam học – tiếp cận liên ngành 

Tiểu ban 2: Nghiên cứu Việt Nam học – tiếp cận chuyên ngành

Tiểu ban 3: Đào tạo tiếng Việt và Việt Nam học
 

Tại các tiểu ban, nhiều tham luận đã tập trung phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn “nóng” của Việt Nam học hiện nay, từ nhận diện bản sắc văn hóa, ngôn ngữ, lịch sử, đến các vấn đề đương đại như biến đổi xã hội, phát triển bền vững, chuyển đổi số, đô thị hóa hay quan hệ đối ngoại. Không khí thảo luận sôi nổi, cởi mở, với nhiều trao đổi học thuật mang tính gợi mở và tranh luận khoa học thẳng thắn, đã giúp làm sáng tỏ các hướng nghiên cứu đa dạng.
Các phiên tiểu ban không chỉ góp phần cập nhật tri thức mới mà còn mở ra nhiều phương pháp tiếp cận và hợp tác liên ngành, cho thấy sức sống và sự phát triển mạnh mẽ của Việt Nam học trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập sâu rộng.

Tổng kết và định hướng
 

Trong phiên bế mạc, GS.TSKH Vũ Minh Giang – Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo ĐHQGHN, Thường trực Ban Tổ chức, Trưởng ban Nội dung Hội thảo Quốc tế Việt Nam học lần thứ VII – đã phát biểu tổng kết. Ông nhấn mạnh thành công của hội thảo chuyên đề được thể hiện qua chất lượng khoa học của các tham luận, sự tham gia tích cực của đông đảo học giả trong và ngoài nước, cùng những thảo luận sâu sắc và cởi mở. Các nội dung trao đổi không chỉ làm rõ những vấn đề cốt lõi của Việt Nam học hiện nay mà còn gợi mở nhiều hướng nghiên cứu mới, phản ánh xu thế liên ngành và gắn kết chặt chẽ với các vấn đề phát triển của đất nước.
Giáo sư nhấn mạnh, tại Hội thảo, sự kết hợp giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến, tạo điều kiện để học giả quốc tế tham dự đông đảo hơn, tăng cường tính kết nối học thuật xuyên biên giới. Bên cạnh đó, việc lựa chọn các chủ đề thảo luận “nóng” và cập nhật, như chuyển đổi số, đô thị hóa, phát triển bền vững, đã cho thấy Việt Nam học không chỉ gắn với nghiên cứu truyền thống mà còn mở rộng sang những lĩnh vực hiện đại, mang tính ứng dụng cao.
GS.TSKH Vũ Minh Giang khẳng định, trong kỷ nguyên mới, Việt Nam học cần tiếp tục phát huy tính liên ngành, tính ứng dụng và sự gắn kết với thực tiễn phát triển đất nước, đồng thời giữ vững vai trò là cầu nối học thuật quốc tế. Ông cũng nhấn mạnh, hội thảo chuyên đề lần này đã hoàn thành xuất sắc vai trò “khởi động”, không chỉ chuẩn bị về mặt nội dung và học thuật, mà còn tạo khí thế, kết nối cộng đồng học giả, qua đó đóng góp thiết thực cho sự thành công chung của Hội thảo toàn thể ICVNS 2025 sẽ diễn ra vào tháng 10 tới.

Một số hình ảnh toàn cảnh Hội thảo chuyên đề: